Svetlana Spajić i Bokan Stanković – Tradicionalne pesme i svirke iz istočne Srbije (2013)

WMAS cd 242
ISBN 978-86-89607-02-4

Moje prijateljevanje s Bokanom otpočelo je u Beogradu tokom studija, ranih devedesetih. Koju godinu kasnije, Bokan formira prvu mušku tradicionalnu pevačku grupu u Beogradu, „Kladenac“, a Milinko Stefanović, ujedno i pionir srpskog izdavaštva na polju tradicionalne muzike, tih godina snima i beleži rad grupe, u studiju Narodnog pozorišta, sa Pecom Antonijevićem, i u studiju kod Ace Radojčića. Tome su prethodili albumi prvenci pod etiketom Milinkovog Biljega, oni Svetlane Stević, Darka Macure i Mobe.
Kad god bi našli vremena, sastajali bismo se, najčešće u Maloj banci, Bokan , ja i Kladenac, a na repertoaru su bile različne pesme na bas: nakon balada iz istočne Srbije, prešli bi polako, preko Šumadije i Zlatibora, na prekodrinsku, krajišku pjesmu. Milinko je sve to neumorno fotografisao, usput bi, kao stari iskusni vuk, polako „otvarao” goste u „Maloj banci”; red pjesme, red Milinkove fascinantne priče, a takvih priča bilo je za svaki grad ili selo iz kojeg je gost dolazio. Pesma je učena i usvajana onako kako jedino i može, pevajući zajedno i družeći se, a tu, među gostima Male banke, uglavnom Krajišnicima prognanim iz zapadnih srpskih Krajina koji su bili naša prva verna publika, pesma je odjekivala nestvarnim ehom, parajući velikom kvintom besmisao uništenih života i tragičnih sudbina…
Bokan je, zapravo, jedan od mojih prvih učitelja narodne pesme, a za neiskazivu čast da se upoznam i zapevam sa nekim od najvećih pevača najstarije generacije iz zaječarskih, knjaževačkih, crnorečkih, sokobanjskih sela Srbije opet mogu njemu da zahvalim, jer me je vodio i podelio sa mnom neprocenjiva prijateljstva i pevanije. Sam Bokan prošao je uzduž i popreko celu Timočku i Negotinsku Krajinu, pažljivo pohranio u sećanje sve susrete, imena, priče, godišta pevača. Ako tome dodamo i gotovo nestvarno poznavanje na desetine originalnih svirki iz svakog sela, počev od rodnog mu Lasova pa nadalje, koje maestralno izvodi na svrljiškim gajdama i drugim srpskim duvačkim instrumentima, teprebogatu kolekciju originalnih narodnih nošnji koju poseduje, on je, zapravo, srpsko nacionalno bogatstvo, živa pokretna enciklopedija predačkog znanja i srpske pevačke i sviračke tradicije.
Kako je moguće da smo tek nakon dvadeset godina intenzivnog pevanja u srpskoj prestonici (društvo malo ali odabrano!) po prvi put javno zapevali tek na Todo Mundo festivalu 2012 godine neka je druga priča. Važno je da je ovaj album sada pred vama, sa duhovima svih dragih prijatelja koji su sa nama delili pesmu. Zato, veliko hvala Todo Mundo festivalu i World Music asocijaciji Srbije za ovo izdanje.

Svetlana Spajić